Onderzoek

Griend is in de zomer van 2016 volledig hersteld. Om de effecten van deze herstelmaatregel te onderzoeken én om meer te weten te komen over het natuurlijk functioneren van het Waddeneiland Griend vindt er momenteel een intensief vierjarig onderzoeksproject plaats dat zal lopen tot en met 2020.

Het onderzoek in het kader van het project ‘Herstel van Griend’ bestaat uit de volgende componenten:

griend-10okt16-copy
De ontwikkeling van de ‘Kop’ van het vernieuwde Griend (oktober 2016), in kaart gebracht m.b.v. dronefotografie (c) the Fieldwork Company
  1. Procesgerichte monitoring.  Nu het hele eiland met groot gereedschap is hersteld volgen we tweemaandelijks de (bio)geomorfologische ontwikkeling van het eiland. Met behulp van luchtfoto’s (via Rijkswaterstaat en dronebeelden), hoogtemetingen, metingen aan sedimentatie, overstromingsfrequentie, windgedreven zandtransport en vegetatiekartering kunnen we precies in de gaten houden hoe Griend zich ontwikkelt.
  2. Broedecologie van grote sterns. De grote stern is dé iconische broedvogelsoort op Griend. In het begin van de 21e eeuw broedden er nog meer dan 10.000 paar grote sterns op Griend. In 2016 werd een historisch laag aantal broedparen – 590 – geteld door de vogelwachters. Momenteel onderzoeken we de oorzaken van deze achteruitgang. Zijn de grote sterns vertrokken naar nabije locaties zoals Utopia op texel of de Feugelpolle op Ameland? Wat is de rol van de verruigde vegetatie op het eiland? Wat krijgen de kuikens te eten en krijgen ze wel genoeg te eten? Dit wordt onderzocht met behulp van o.a. camerabeelden. Vrijwilligers van Natuurmonumenten helpen bij deze analyses.Aantal broedparen grote sterns op Griend sinds 2016 (begin van beheer door Natuurmonumenten).

    screen-shot-2016-11-02-at-20-30-09
    Aantal broedparen grote sterns op Griend sinds 1916 (begin van beheer door Natuurmonumenten)
  3. Ecologie van de drieteenstrandloper. In 2011 troffen medewerkers van het NIOZ grote hoeveelheden drieteenstrandlopers aan op Griend. En wat bleek? Deze vlugge strandlopers kwamen in het najaar op Griend bijeen uit alle hoeken en gaten van de Oost-Atlantische vliegroute. Deze migranten waren herkenbaar aan hun kleurrijke vlaggen, horende bij de kleurringsets waaraan de vogels individueel te herkennen zijn. Zo weten we inmiddels dat zo’n 14% van alle drietenen van de Oost-Atlantische trekroute op Griend stoppen om bij te tanken tijdens de trek vanuit hun arctische broedgebieden. De drieteenstrandlopers die in Europa overwinteren, ruien zelfs op Griend. Maar waarom komen al die drietenen nu speciaal naar dat kleine eilandje Griend? Dat is de vraag die momenteel centraal staat in het lopende steltloperonderzoek op Griend. Om antwoord te krijgen op deze vraag kijken we o.a.  naar hoe drietenen het wad rondom Griend (de Grienderwaard) gebruiken en brengen we het voedsellandschap in kaart.
img_3457
In kaart brengen van het voedsellandschap van de drieteenstrandloper bij het zomerse ochtendgloren op het wad bij Griend

4. Het belang van lange-afstandsinteracties voor het functioneren van Griend. Griend is van nature een dynamisch, bewegend eiland dat met een snelheid van 7 m/jaar in zuid-oostelijke richting wandelt. Literatuuronderzoek en veldobservaties hebben uitgewezen dat een rijk wad oorspronkelijk belangrijk was voor het de aangroeiprocessen van het Griend vóór 1930. Na de aanleg van de afsluitdijk en een wierziekte verdween groot zeegras vrijwel geheel uit de Nederlandse Waddenzee en ook droogvallende mosselbanken zijn schaarser geworden. Om écht inzicht te krijgen in het belang van dit soort structuren voor het natuurlijk functioneren van Griend leggen we in het voorjaar van 2017 een grote proef aan op het wad bij Griend. Door de aanleg van mosselbanken en zeegrasveldjes hopen we Griend te versterken en kunnen we de koppeling tussen het droge en natte wad beter begrijpen. Daarnaast maken we ook een vergelijking met zuiderduintjes, een klein Waddeneilandje ten zuiden van Rottumeroog. Dit eiland ziet er vandaag de dag net zo uit als het Griend van voor 1950. Door metingen te doen op modeleiland Zuiderduin snappen we straks ook beter hoe Griend ooit functioneerde, maar ook hoe Griend mogelijk weer meer gaat functioneren na de herstelmaatregel.

griend_zuiderduin
Links een luchtfoto van Griend in 1947 en rechts een luchtfot van Zuiderduintjes in 2005. N.B. De schaal is niet hetzelfde