Deze zomer vond bij Griend een succesvolle zeegrasherstelproef plaats. In kleinschalige proefvlakken werd geëxperimenteerd met verschillende zaaimethodes.
Dankzij deze ontwikkelingen werd eindelijk een zeegrasdichtheid van meer dan 10 planten per vierkante meter bereikt. Dit ‘magische getal’ is gebaseerd op de bijzondere eigenschappen van deze zeeplant. Zeegrassen zijn zogenaamde biobouwers. Dit wil zeggen dat ze door hun structuur en groeiwijze in staat zijn om hun eigen omgeving naar hun hand te zetten. Door bijvoorbeeld de stroming te remmen kunnen ze het water helderder maken, waardoor ze meer licht hebben om te groeien. Meestal werkt dit het beste bij hoge dichtheden. Bij groot zeegras zijn deze positieve effecten van dichtheid op groei in het verleden waargenomen vanaf 10 planten.
Door de hete zomer pakte het verwachtte succes van onze hoge zeegrasdichtheden echter anders uit dan verwacht: juist de planten die in hoge dichtheden groeiden stierven vroegtijdig af. Die biobouwfunctie deed het zeegras dus de das om. De plantenclusters remden succesvol de stroming en vingen daardoor zand in. Hierdoor ‘stegen’ deze planten boven het water uit en kregen last van uitdrogingsverschijnselen. De planten die in lagere dichtheden groeiden overleefden het wel omdat ze in een laagje water stonden. Opmerkelijke resultaten als gevolg van een zomer van extremen.
Hoewel de oorspronkelijke proefvlakken bij Griend klein waren (48 vlakken van 4m2) kwamen niet in alle vlakken zoveel planten op als verwacht. Een deel van de zaden spoelde uit. Gelukkig ging een groot deel van het zaad niet verloren, maar onderzoekers vonden in een areaal van wel 30 hectare rondom de proefvlakken nog groot zeegras planten terug, die afkomstig moesten zijn uit het ingebrachte zaad. Uit metingen blijken er nog zo’n 10.000 groot zeegrasplanten rondom de proefvlakken te staan. Een ongekend bij effect van de zaaiproeven. Helaas zien de lange termijneffecten voor dit veld er niet goed uit. De planten produceerden dit jaar vrijwel geen zaad, mogelijk ook als gevolg van de hittegolf. De eenjarige planten zijn afhankelijk van zaad voor het volgende groeiseizoen, dus deze observaties voorspellen niet veel goeds voor volgend jaar.
En de zaaimethodeproef? Daar kwam uit dat de meest efficiënte manier van zaaien met de zogenaamde ‘kitspuitmethode’ bestaat uit het diep inspuiten van de zaden (4 cm), met 100 injecties per vierkante meter en 2 zaden per injectie. Deze kennis wordt in de toekomst gebruikt om zaaiproeven efficiënt in te kunnen zetten en zaadverliezen te kunnen beperken.
Een bewerkte versie van deze blog is ook te lezen op de website van Natuurmonumenten
Griend.org 